CLICK HERE FOR BLOGGER TEMPLATES AND MYSPACE LAYOUTS »

Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2008

Ιθάκη, το μεγάλο ταξίδι


Καμιά φορά, η ιδιότητα του φοιτητή ορισμένης σχολής σου δίνει το βήμα να ανοίξεις μια πόρτα ενίοτε σκουριασμένη η σκονισμένη, που μέσα της κρύβει μικρά θαύματα. H "ποινική μεταχείριση του εξαρτημένου δράστη" η εργασία που αναλάβατε με μερικά ακόμη τρελά παιδάκια στην ποινολογία, μια επίσκεψη στην "Ιθάκη" σου επεφύλασσε η συνέχεια.

Η πρώτη πληροφορία που λάβαμε, στην είσοδό μας στο οίκημα, ήταν πως δεν επιτρέπεται η είσοδος χωρίς ειδική άδεια ούτε καν για επισκέψεις των συγγενών των μελών. Προχωρήσαμε στην κεντρική είσοδο ενός κτιρίου, από όπου μας παρέλαβε ο Παναγιώτης για μας ξεναγήσει στο χώρο. Πολύ αργότερα αντιλήφθηκα, ότι επρόκειτο για ένα από τα παλαιότερα μέλη της κοινότητας, και όχι για κάποιον υπεύθυνο του προσωπικού. Συμπέρασμα, πως οι ετικέτες αναπόφευκτα στιγματίζουν, εκεί που η επικοινωνία και η προσέγγιση αναιρούν μια προκατηλημένη εικόνα.
Αρχίσαμε την ξενάγηση στους χώρους των εκπαιδευτικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων. Στην κοινότητα λειτουργεί κανονικό σχολείο, γυμνάσιο και λύκειο, με δυνατότητα προετοιμασίας για τις πανελλαδικές, το οποίο είναι υποχρεωτικό για όσα μέλη επιθυμούν να πάρουν το απολυτήριό τους. Οι απογευματινές δραστηριότητες περιλαμβάνουν θεατρική ομάδα, ομάδα κρουστών με δυνατή παρουσία στο συναυλιακό χώρο, εικαστικά, ποδόσφαιρο, μπάσκετ, τζούντο, όλες ομάδες που συμμετέχουν κανονικά στα πρωταθλήματα της χώρας.
Στη συνέχεια, περάσαμε από το τυπογραφείο που λειτουργεί στην κοινότητα, με την επωνυμία "Σχήμα και Χρώμα", ένα από τα πιο παραγωγικά και ανταγωνιστικά τυπογραφεία της Βορείου Ελλάδος. Οι συνθήκες είναι επαγγελματικές και η φιλοσοφία της λειτουργίας του είναι αφενός η συγκέντρωση εσόδων για την υποστήριξη της κοινότητας και αφετέρου η μαθητεία σε αυτό μελών που ολοκληρώνουν το θεραπευτικό πρόγραμμα, ώστε μέσα από την εργασία τους αυτή να είναι σε θέση να ενταχθούν ομαλότερα στην κοινωνία αργότερα και να έχουν το σθένος και ίσως την τεχνογνωσία να αιτηθούν για μια θέση εργασίας. Ανάλογη είναι και η λειτουργία του εργαστηρίου κεραμικής, του ξυλουργείου, των καλλιεργειών. Σε κάθε ένα από τα παραπάνω παραγωγικά έργα, το μέλος της κοινότητας μαθαίνει να αντιλαμβάνεται συνειδητά πως είναι σε θέση να περατώσει σηματικές δουλειές στη διάρκεται της μέρας, χωρίς να περιστρέφεται το μυαλό του συνεχώς γύρω από τη χρήση. Λειτουργούν, δίχως άλλο, σαν εργασιοθεραπεία.
Σειρά στην ξενάγησή μας, είχε η συζήτηση με μια ψυχολόγο,τη Νεκταρία, που μας ενημέρωσε για όλο το πρόγραμμα της κοινότητας και τις δυνατότητες που παρέχει. Πρώτα από όλα, η ζωή στην κοινότητα-σπίτι όπως συχνά το αποκαλούσε τόσο ο Παναγιώτης όσο και η Νεκταρία, περνά από διάφορες φάσεις, κάθε μία από τις οποίες περικλύει διαφορετικό αριθμό δυσκολιών και προκλήσεων. Καταρχήν, απαραίτητη προυπόθεση για τη διαμονή ως μέλος στην "Ιθάκη", είναι η παρακολούθηση και οι συζητήσεις στα γραφεία που βρίσκονται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και λειτουργούν ως προστάδιο, ώστε να μην πελαγώσει το άτομο εισερχόμενο στην Ιθάκη. Σε δεύτερο στάδιο, αρχίζει η διαδικασία της απεξάρτησης στο χώρο της "Ιθάκης". Το άτομο τις πρώτες μέρες είναι απλός παρατηρητής της διαμονής εκεί μέσα, του προγράμματος, των συζητήσεων, ώστε να αποφασίσει αν το θεραπευτικό πρόγραμμα που προτείνεται τον ενδιαφέρει ή όχι. Στη συνέχεια, περνά στην φάση του δόκιμου μέλους, στο οποίο τα συμπτώματα του στερητικού συνδρόμου έχουν αρχίσει να υποχωρούν, ωστόσο χρειάζεται μια καθοδήγηση και παροχή βοηθείας από ενα παλαιότερο μέλος που αναλαμβάνει την προστασία του. Πολλές στιγμές, ο τρόπος λειτουργίας της κοινότητας μου έφερε στο νου τη λειτουργία της κατασκήνωσης, και ο θεσμός αυτός της προστασίας, δίχως άλλο, τα μανιτού. Μετά την επιτυχημένη πορεία στη φάση αυτή, το άτομο διέρχεται στη φάση του νέου μέλους, το οποίο αναλαμβάνει κάποιες δραστηριότητες σημαντικές για το τρέξιμο του προγράμματος, εργάζεται, παρακολουθεί δραστηριότητες και συμμετέχει ενεργά στις συζητήσεις. Τελικό στάδιο είναι εκείνο του παλιού μέλους, που αναλαμβάνει ρυθμιστικές και συντονιστικές αρμοδιότητες και έχει στην προστασία του και τον έλεγχό του τα νεότερα μέλη. Ρωτάμε να μάθουμε πως γίνεται η μεταπήδηση από το ένα στάδιο στο άλλο και μαθαίνουμε το εξής ενδιαφέρον. Το ίδιο το άτομο αντιλαμβάνεται πως είναι έτοιμο να προχωρήσει παραπέρα και ότι είναι πιο υπεύθυνο. Ωστόσο, ζητάει να το υποδεχτούν οι παρέες του επόμενου σταδίου, και μόνο κατόπιν αδείας τους γίνεται αυτό εφικτό. Ωστόσο, οι παρέες ενδέχεται να του επισημάνουν τις όποιες αδυναμίες του και και να του εφιστήσουν την προσοχή στα πράγματα που είναι απαραίτητο να διορθώσει μέχρι να μπορέσουν να τον υποδεχτούν. Ως προς τις εξόδους και τις επαφές με συγγενικά πρόσωπα, αυτές ξεκινούν σε αραιά διαστήματα και όσο προχωρά το μέλος αυξάνονται.
Το συνολικό πρόγραμμα έχει διάρκεια 12 μήνες περίπου, και μετά το διάστημα αυτό, το άτομο περνά πλέον στη διαδικασία της επανένταξης, στην κοινωνία φυσικά. Στο στάδιο αυτό το άτομο είτε παραμένει στον ξενώνα της κοινότητας πληρώνοντας ένα μικρό ποσό, είτε μπορεί να ζει κανονικά στο σπίτι του και να επισκέπτεται τα προγράμματα και τις δραστηριότητες που τον αφορούν. Μετά την ολοκλήρωση και αυτής της διαδικασίας το άτομο πλέον αποφοιτά από το κέντρο και μπορεί να εισχωρήσει στην κοινωνική ζωή με θετικά βήματα.


Η κοινότητα, λειτουργεί, δυνάμει τριών βασικών αυστηρά απαράβατων αρχών. Πρώτον, αποκλείεται η χρήση οποιονδήποτε ουσιών, συμπεριλαμβανόμενες σε αυτές και υποκαταστάτων, τύπου μεθαδόνης, καθώς το πρόγραμμα καθ' όλα "στεγνό", εγγυάται την ασφάλεια στα μέλη του. Πρέπει, δηλαδή, να είναι βέβαιο το κάθε μέλος, πως μέσα στην κοινότητα είναι προστατευμένο, δεν κινδυνεύει από τυχόν παραβάτες να ξανακυλήσει. Δεύτερον, απαγορεύεται η άσκηση βίας είτε σωματικής είτε λεκτικής. Αυτό έχει μια πολύ βασική λειτουργία. Συγκεκριμένα, η εξάρτηση από ουσίες χαρακτηρίζεται ακριβώς από μια ακατανίκητη επιθυμία να εκπληρωθεί η ανάγκη μου αμέσως χωρίς να λαμβάνω τίποτε και κανέναν υπόψιν. Μέσα από τη μη άσκηση βίας, τα άτομα μαθαίνουν να συγκρατούν τα συναισθήματα οργής και θυμού που τους καταβάλλουν, να τα γράφουν σε ένα χαρτί το οποίο ρίχουν σε ένα κιβώτιο, ώστε να παίρνουν μια απόσταση χρονική και συναισθηματική από αυτά, και στο τέλος της ημέρας να διαβάζονται τα χαρτιά και να συζητάται το κάθε πρόβλημα. Τρίτον, απαγορεύεται η ανάπτυξη σεξουαλικών σχέσεων μεταξύ των μελών, καθώς συναισθήματα όπως ο έρωτας, κρίνονται ότι στερούν από το άτομο την ορθή και αντικειμενική κρίση,η οποία είναι μια λειτουργική διαδικασία μέσα στην κοινότητα. Δηλαδή, ο καθένας μπορεί να σχολιάσει και να προσπαθήσει να επισημάνει στον άλλο τη λάθος συμπεριφορά του, με επιθυμία να βοηθήσει τον άλλον να την συνειδητοποιήσει και να την αποβάλλει. Στα μέλη, ακόμη, προσφέρεται η δυνατότητα συζητήσεων, μέσω των οποίων συνειδητοποιούν ότι έχουν ένα παρόν διαφορετικό αυτή τη στιγμή από ότι έχουν ζήσει, έχουν ένα μέλλον γεμάτο ελπίδα, ένα μέλλον που μπορεί να αλλάξει, κι έχουν κι ένα παρελθόν που επίσης μπορεί να αλλάξει. Αυτό γίνεται φανερό στην πράξη, όταν στα μέλη ζητείται να γράψουν το βιογραφικό τους με την είσοδο και με την έξοδό τους από την κοινότητα. Τα ίδια γεγονότα χαρακτηρίζονται από διαφορετική οπτική γωνία.
Ρωτάω τον Παναγιώτη κάτι για το πρόγραμμα και τον παρατηρώ καθώς μου μιλάει. Είναι ένα παλικάρι νέο, υπό άλλες συνθήκες θα το έλεγες και τραβηχτικό, που μιλάει πολύ ήρεμα και καθαρά, έχει ένα επίπεδο και αυτό γίνεται αντιληπτό από το λεξιλόγιό του, μιλάει για την κοινότητα σα να μιλάει για την οικογένειά του, και μου βγάζει μια ζεστασιά. Χρησιμοποιεί τη φράση "είναι ξανά παιδιά, είναι σα μωρά που χρειάζονται ένα παραμύθι πριν κοιμηθούν, κι έτσι γίνεται, αν κάποιος θέλει να του διαβάσουν κάτι πριν κοιμηθεί, αυτό θα γίνει".
Βγαίνουμε με ένα φίλο μου έξω και περιμένουμε τις φίλες μας για να αποχωρήσουμε. Κοιτάμε όλα τα μέλη της κοινότητας που βρίσκονται στο διάλειμμά τους και ένας από αυτούς μας πλησιάζει. "Τώρα θα φύγετε?" ρωτάει, και στα μάτια του βλέπω την ανυπομονησία. "Ναι", του απαντάμε και ο φίλος μου συμπληρώνει "μια χαρά είστε εδώ. Τα περίμενα πολύ διαφορετικά τα πράγματα, πιο αφημένα από το κράτος. Καθόλου τραγικά." "Ίσα ίσα", πετάγομαι και ο τύπος γνέφει καταφατικά.



Η "Ιθάκη" υπάγεται στο ΚΕ.Θ.Ε.Α., αν και ιδρύθηκε πριν από αυτό και συγκεκριμένα το 1983 αν δεν κάνω λάθος. Είναι το πρώτο κέντρο απεξάρτησης της Ελλάδος, λειτουργεί ως στεγνό θεραπευτικό ίδρυμα, και κλείνει στις φτερούγες της μια κοινότητα αυτοσυντηρούμενη και χρηματοδοτούμενη από το κράτος 70 ατόμων, που αποφάσισαν να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους και να αντικαταστήσουν το "φοβάμαι" και το "πεθαίνω" με το "εμπιστεύομαι" και το "ζω".



Η εργασία πάει πολύ καλά, κουκούρια μου. Δεν πίστευα ότι θα το λεγα, αλλά χαίρομαι που την αναλάβαμε, οι Three wishes και ο Νταρντανιάν.

Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2008

Worldwide Day against AIDS

Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS

Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS



Σαν σήμερα το 1988 καθιερώθηκε η 1 του Δεκέμβρη ως η παγκόσμια ημέρα κατά της νόσου που έχει λειτουργήσει συχνά ως αφορμή στερεοτυπικών αντιδράσεων και στιγματισμού συνανθρώπων που επλήγησαν από αυτήν. Στόχος κάθε καμπάνιας ανά τον πλανήτη δεν είναι απλώς η ευαισθητοποίηση του κόσμου και η ενημέρωση για τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Γνωστά αυτά και μετά της πολλής επαναλήψεως φτάνουν ίσως σε ώτα μη ακουόντων. Το μήνυμα είναι ένα και αναπτύσσεται προς δύο κατευθύνσεις, προφύλαξη ανελιπώς και εξετάσεις τακτικά. Δεν είναι άλλωστε τραγικό που η πλειοψηφία των πασχόντων παραδέχεται ότι ήξερε αλλά αγνόησε? Δεν είναι θέμα τύχης.